� Die globale posisioneringstelsel (GPS), wat deur middel van satelliete wat om die aarde wentel, werk;
� Gerekenariseerde geografiese inligtingstelsels (GIS), wat in staat is om gedetailleerde kaarte te maak uit die gekombineerde inligting van �n verskeidenheid grondchemiese en -fisiese inligting, asook opbrengskartering; en
� Veranderlike toedieningstegnologie, waar die tempo van kalk, gips, kunsmis, saad en chemiese middels veranderlik toegedien kan word.
Grondeienskappe op een deel van �n land kan verskil van �n ander deel van dieselfde land, met gevolglike verskillende bestuurseienskappe vir die verskillende dele. Tot en met die koms van bogenoemde tegnologie, het die meeste produsente noodgedwonge die verskillende dele eenders behandel, ongeag die grondfisiese en -chemiese verskille wat binne lande voorkom. Om die verskille wat voorkom volgens �gemiddelde� waardes te bestuur, gaan met oneffektiwiteit gepaard en die ware opbrengspotensiaal word nie ontsluit nie. Hierdie praktyk van gemiddelde bestuur hef nie, waar nodig, beperkende opbrengsfaktore op nie en die verskillende dele kan �f te min, �f onnodig te veel van �n voedingstof of grondverbeteraar kry.
Een benadering tot presisieboerdery is om �n land in selle op �n ruitpatroon op te deel, met elke sel gewoonlik een of twee hektaar in grootte. S�, byvoorbeeld, word �n land van 80 hektaar in 80 geografiesverwysde punte opgedeel, vir �n een hektaar ruitpatroon-opname. By elke opnamepunt word grondmonsters getrek, grondprofiel-beskrywings gedoen en terreineienskappe aangeteken.
Nadat die chemiese resultate van die grondlaboratorium ontvang is, kan kaarte wat die ruimtelike verspreiding van die grondchemiese aspekte aantoon, met behulp van rekenaarprogrammatuur gemaak word. Een kaart kan dus nou gebiede wys met lae, medium en ho� grondfosfaatvlakke en �n ander kaart dieselfde vir pH en die persentasie suurversadiging. Figuur 2 is �n voorbeeld van �n persentasie suurversadigingskaart. Die drumpelwaarde vir optimale produksie verskil tussen gewasse se suurverdraagsaamheidsvermo�. Vir volhoubare ekonomiese produksie, is die ideaal om die persentasie suurversadiging na nul toe te bestuur.
Kaarte van ander inligting en ruimtelike veranderlikes � soos grondvorm, effektiewe gronddiepte, waterhouvermo�, terreinmorfologie, opbrengspotensiaal en opbrengsgeskiedenis � word ook met die programmatuur geproduseer. Figuur 3 is �n voorbeeld van �n effektiewe gronddieptekaart. Daar is meestal �n korrelasie tussen effektiewe gronddiepte en opbrengs, met die gevolg dat die opbrengspatrone dieselfde behoort te wees as di� van die effektiewe gronddieptekaart.
Nadat �n landboukundige al die nodige data ontleed het, kan aanbevelings gemaak word, sodat aanbevelingskaarte geskep kan word. Die beginpunt is natuurlik om grondsuurheid en ander wanbalanse eers op te hef, anders kan die gewenste effek van die veranderlike toediening van kunsmis nie verwag word nie.
Die beginsel is basies dat die aanbevelings omskep word in elektroniese aanbevelingskaarte. Hierdie aanbevelingskaarte word op die taak-rekenaar van die trekker gelaai, wat toegerus is met die nodige harde- en sagteware vir veranderlike toediening. S� kan dele wat uitgewys is as laag in fosfaat met �n ho�r toediening van fosfaat-kunsmis bemes word, terwyl dele wat hoog in fosfaat ontleed het, minder fosfaat-kunsmis kry. Soortgelyk kan stikstof in gebiede met �n laer opbrengspotensiaal verminder word en vermeerder word op dele met �n ho�r potensiaal.
Die rekenaar gee seine aan motors op die toediener of kalkstrooier om die tempo van toediening te verhoog of te verlaag soos wat dit op die toedieningskaart voorkom, terwyl die GPS-ontvanger die posisie bepaal. Die gedagte agter die beginsel is om beide oortoediening op gebiede met �n ho� vrugbaarheidstatus te verminder (spaar van geld) en ook ondertoediening op gebiede met �n lae vrugbaarheidstatus (maak van geld deur �n ho�r opbrengs te lewer) te voorkom. Die totale hoeveelheid kunsmis of kalk wat s� toegedien is, verskil meestal nie veel van die hoeveelhede wat in die verlede toegedien is nie en kan selfs minder wees, maar die toedieningshoeveelhede is meer in pas met die plant se behoeftes.
Gewoonlik dink �n mens eers aan besparing op di� kolle wat tradisioneel te veel bemes is, maar �n groot voordeel wat dikwels misgekyk word, is dat die ho�r potensiaal dele ook beter presteer omdat dit nou genoegsame voeding ontvang.
Stroperopbrengskaarte word as �n baie gewilde hulpmiddel beskou, omdat die werklike opbrengsreaksie van gewasse onder verskillende klimaatstoestande meetbaar word en aan bepaalde grondchemiese en -fisiese eienskappe gekoppel kan word. Hierdie opbrengskaarte wys dat die opbrengste meer varieer as wat �n mens met die oog kan waarneem. In sommige dele van �n land, kan opbrengsvlakke maklik twee tot drie keer so hoog wees as in ander dele van die land. Deur die opbrengskaarte en die voedingstatuskaarte van die grond oor mekaar te l�, kan bepaal word tot watter mate voedingstekorte die opbrengs beperk. Ander probleme, soos grondfisiese eienskappe, kan ook aan die lig gebring word.
Hierdie gerekenariseerde GPS-gebaseerde sisteme is relatief duur in terme van die toerustingkoste en die koste om die nodige inligting te versamel. Die volle spektrum van veranderlike toerusting mag miskien nog nie ekonomies haalbaar wees vir alle boerdery-eenhede nie.
Nogtans moet dit nie as afskrikmiddel dien nie, aangesien daar baie goeie gebruikswaarde uit die konsep verkry kan word sonder om baie geld aan elektronika te bestee. Deur �n bietjie ekstra moeite te doen, kan die verskillende sones uitgemerk word en met nie-veranderlike toerusting en verskillende kalibrasies steeds anders behandel word. Die gebruiker moet besef dat hierdie metode nie dieselfde resultaat sal lewer as gerekenariseerde toedienings nie, maar dit is al �n groot verbetering.
Senwes GIS en grondkarteringsdienste staan gereed om jou met die insameling van grondfisiese en -chemiese inligting, asook die produksie van kaarte, te help. Die volgende persone kan by die grondkarteringsafdeling vir navrae geskakel word: Jacques Odendaal (Grondtegnoloog: Bultfontein) by 083 458 1296; Jasper Dreyer (Grondkundige: Klerksdorp) by 082 801 7622; Koos van Rensburg (Grondtegnoloog: Hartbeesfontein) by 083 440 1496 of Almero Olwagen (Grondkundige: Bothaville) by 083 320 0599.
Verwysing
BRADY, N.C. & WEIL, R.R.: 2008. The nature and properties of soils. 14th edition. Upper Saddle River: Pearson Prentice Hall.
Bernard Muller is Bestuurder: Akkerbou en Grondkartering en Jasper Dreyer is �n Grondkundige by Senwes Landboudienste. Vir meer inligting, stuur �n e-pos aan [email protected] of [email protected] ; of skakel Bernard by (057) 354-2126 of Jasper by 082 801 7622.
Figure
Figuur 1: Skematiese voorstelling van die gebruik van GPS en GIS in presisieboerdery.
Figuur 2: Voorbeeld van �n persentasie suurversadigingskaart.
Figuur 3: Voorbeeld van �n effektiewe gronddieptekaart.