Koring is steeds 'n winsgewende alternatief
- Kwaliteit bly egter van deurslaggewende belang

2001-01-03 - Thys Grobbelaar

DIVERSIFIKASIE IS VANDAG SINONIEM MET BOEDERY. ALTERNATIEWE GEWASSE SOOS KORING WORD NOU AS OPSIE OORWEEG. KAN HIERDIE GEWAS EGTER NOG EKONOMIES VERBOU WORD?

Voor die aanvang van elke produksieseisoen, vra die produsent homself elke keer die vraag af: "Watter gewasse kan ek plant en watter gewasse kan nog ekonomies verbou word?"

BESPROEIINGSKORING
Koring word algemeen onder besproeiing verbou en het dit van die kontant gewasse wat verbou word seker die gunstigste waterverbruiksdoeltreffendheid. Verder is die gewaskeuse van wintergewasse beperk tot canola, dro� erte, gars, hawer, rog en durum koring. Die meeste van hierdie gewasse kan net onder kontrak verbou word.

DRO�LANDKORING
In die gebiede waar die hulpbronne dit toelaat om koring te kan verbou, het koring nog altyd 'n integrale deel uitgemaak van die gewasverbouingspatroon. Die kwaliteitsaspekte soos prote�en en veral valgetal het daartoe aanleiding gegee dat baie produsente weg beweeg het van koring.

Daar is, wat wintergewasse onder dro�land toestande aanbetref, geen werklike ekonomiese alternatief vir koringproduksie nie. Dit is egter belangrik om vas te stel of die gewas steeds, onder die huidige omstandighede, ekonomies verbou kan word.

In die verlede is daar gepredik dat 'n produsent moet spesialiseer. Die produsent is �f 'n mielie-, �f 'n koring- �f 'n grondboonprodusent. Die vrye mark waarin ons onsself begeef, noop die produsent om te diversifiseer, in die sin om die gewasse te verbou wat in aanvraag is en wat ekonomies verbou kan word. Dit het tot gevolg dat tradisionele mielieprodusente ander gewasse soos sonneblom, koring of grondbone soms moet oorweeg. Die boer moet dus soms vinnig op ekonomiese impulse kan reageer en 'n tydige aanpassing in sy gewasverbouingspatroon aanbring. 'n Deeglike beplanning is van kardinale belang om alle bekende produksierisiko's aan te spreek of te vermy. Dit is veral waar die produsent nie vertroud met die gewas is dat hy homself deeglik sal moet toerus vir die verbouing van die gewas.

INSETKOSTEBEGROTING
'n Deeglike inkomste kosteraming is nodig ten einde 'n korrekte keuse te kan uitoefen tussen alternatiewe gewasse en stelsels met inagneming van vari�rende produsentepryse, opbrengste en die insetkoste van verskillende gewasse.

Die insetkoste van koringproduksie word bepaal deur faktore soos grondeienskappe, gewasbehoeftes, gewasstelsels en sekere situasie-spesifieke faktore soos die voorkoms van probleemonkruide, siektes en plae. Voorkomingsmaatre�ls wat geneem moet word om grondvrugbaarheid of volhoubare produksie in stand te hou, het ook 'n invloed op die insetkoste. Die winsgewendheid van koringproduksie kan uit die aard van die saak op 'n gebied- en selfs op 'n landbasis verskil. Die doel van die artikel is slegs om algemene riglyne en wenke deur te gee wat die produsent vir beplanningsdoeleindes kan gebruik.    

Die volgende faktore het 'n wesenlike invloed op die insetkoste van koring:

PRODUKPRYS
Suid-Afrika is oor die lang termyn 'n netto invoerder van koring. Die invoerpariteitsprys van koring speel 'n baie belangrike rol in die prysvorming van die binnelandse produsenteprys. Faktore soos die huidige en verwagte internasionale koringpryse, die internasionale en nasionale verbruik, voorraadvlakke en die wisselkoers sal in berekening gebring moet word waar 'n prys beding word.

Termynmarkinligting is maar een van die hulpmiddels wat nuttig gebruik kan word om die binnelandse koringprys te voorspel. Hierdie markinligting is egter nie vas nie en kan dramaties verander in reaksie op 'n enkele marksein.

Die pryse wat in die inkomste- en kosteberamings gebruik word, is dus nie die produsenteprys wat uiteindelik sal realiseer nie, maar slegs 'n verwagte prys.

SENSITIWITEITSANALISE
'n Sensitiwiteitsanalise word gebruik om die ekonomie by verskillende opbrengsmikpunte en produsentepryse aan te dui. Die surplus of tekort wat aangedui word, is in terme van die inkomste bo die reeds vermelde gespesifiseerde koste wat gebruik is.

Soos afgelei uit die sensitiwiteitsanalise wat in Tabel 2 en 3 verskyn, het opbrengs en produsenteprys 'n deurslaggewende invloed op die winsgewendheid van koringproduksie. Faktore wat die produsenteprys of opbrengs per hektaar nadelig kan be�nvloed, sal betyds ge�dentifiseer en aangespreek moet word.

PRODUKSIERISIKO'S WAT DEEGLIK IN GEDAGTE GEHOU MOET WORD:
Graankwaliteit

Plantplae en siektes

Tabel 1
'n Inkomste- en kosteberaming van koring vir verskillende produksiegebiede en by verskillende potensiaaltoestande

  Besproeiing Dro�land
  Ho�veld Vaalharts Noord-Vrystaat Oos-Vrystaat Suid-Vrystaat
 (Spilpunt)  (Vloed)  (Spoorverkeer)   (Konvensioneel)   (Konvensioneel) 
Produsenteprys van graan (R/ton) 1150 1150 1150 1150 1150
Beplanningsopbrengs (ton/ha) 6.5 6.5 2.5 2 1.25
Bruto produksiewaarde (R/ha) 7475 7475 2875 2300 1437.5
A.Gespesifiseerde koste (R/ha)          
Saad 422.4 528 100 100 100
Kunsmis 1218.1 1271.1 337.6 263.75 153.4
Kalk 0 0 82.5 66 44
Brandstof 200.31 285.78 232.49 226.38 207.9
Reparasie en onderhoud 100.26 156.04 139.18 128.87 121.18
Smeermiddels 16.02 22.86 11.62 11.32 10.4
Onkruiddoder 112.55 112.55 47.42 47.42 88.65
Plaagdoder 36.77 190.91 114.84 114.84 36.77
Lugbespuiting 70 140 55 55 0
Besproeiingskoste 994.5 385 0 0 0
Arbeid (besproeiing en los) 0 220 21 21 21
Totale koste A (R/ha) 3170.91 3312.24 1086.64 979.57 783.3
B Ander gespesifiseerde koste          
Kontrakstroop (R/ha) 520 585 120 120 120
Kontrakvervoer (R/ha) 221 88.4 0 0 0
Oesversekering (R/ha) 470.93 358.8 201.25 161 86.25
Rente op produksiekrediet (R/ha) 156.96 158.99 85.25 76.69 62.66
Totale ander koste B (R/ha) 1368.89 1191.19 406.5 357.69 268.91
Totale koste (A+B) (R/ha) 4539.8 4503.43 1548.15 1392.26 1052.21
Surplus (tekort) R/ha) 2935.2 2971.57 1326.85 907.74 385.29
Koste per ton (R/ha) 698.43 692.83 619.26 696.13 841.77
Gelykbreekopbrengs (ton/ha) 3.95 3.92 1.36 1.21 0.91

Tabel 2:
Besproeiingskoring: Vloedbesproeiing - Vaalharts - 'n Surplus / (tekort) bo gespesifiseerde koste (R/ha) by verskillende opbrengsvlakke en produsente pryse

Produsente prys Rand per ton

 Opbrengs
  Ton per hektaar  

  1075 1100 1125 1150 1175 1200 1225 1250
  4.5   649 755 862 968 1075 1182 1288 1395
5 1106 1225 1343 1462 1580 1699 1817 1936
5.5 1564 1694 1825 1955 2085 2216 2346 2476
6 2022 2164 2306 2448 2591 2733 2875 3017
7 2937 3103 3269 3435 3601 3767 3933 4099
8  3853   4042   4232   4422   4611   4801   4990   5180 

Tabel 3:
Dro�land koring: Spoorverkeerstelsel - Noord-Vrystaat. Surplus / (tekort) bo gespesifiseerde koste by verskillende opbrengsvlakke en produsentepryse

 

Produsenteprys (R/ton)

  Opbrengs ton/ha     1050 1100 1150 1200 1250 1300
1 85.99 132.49 178.99 225.49 271.99 318.49
1.5 320.43 390.18 459.93 429.68 599.43 669.18
2 714.37 807.37 900.37 993.37 1086.37 1179.37
 2.5   1094.35   1210.6   1326.85   1443.1   1559.35   1675.6 

Raadpleeg gerus die landboukundiges by die onderskeie dienssentrums van Senwes Landbouontwikkeling vir 'n meer situasie spesifieke aanbeveling en begroting. Die produsent moet deurlopend op hoogte wees met die nuutste navorsingsbevindinge soos deur die Kleingraaninstituut deurgegee.


Om met 'n mooi land koring soos hierdie
te kan spog, vereis deeglike beplanning.



Gaty van Biljon van die plaas Baberspan,
Viljoenskroon moes na die mislukking van 'n
mielie-oes as gevolg van te veel re�n, vinnig
op 'n alternatiewe gewas besluit. Koring is met
'n goeie gevolg verbou. Dit het egter deeglike
beplanning geverg.